M. Kielar - Turska: Dziecko w świecie wirtualnym, szanse i zagrożenia, [w:] Wychowanie w przedszkolu nr 3/2002
W dzisiejszym świecie trudno uniknąć
kontaktu dziecka ze światem wirtualny. Media takie jak telewizja czy Internet są
powszechnie dostępne, atrakcyjne dla dzieci, łatwe w użyciu i dają wiele możliwości
rozwojowych. Wiążą się jednak z różnymi zagrożeniami. Autorka artykułu rozważa
pozytywne i negatywne strony relacji dziecko-media. Wymienia szereg wartości z
nich płynących, ale dostrzega też niebezpieczeństwa.
Według M. Kielar-Turskiej telewizja
spełnia kilka funkcji, m.in. przekazywanie informacji, wychowanie, wpływanie na
powstawanie i rozwój zainteresowań, wyrównywanie braków, dostarczanie okazji do
zabawy. Aby jednak telewizja mogła
odgrywać pozytywną rolę w życiu dziecka, jego kontakty z telewizją muszą być
zorganizowane w sposób przemyślany:
- program telewizyjny musi być
dostosowany do możliwości rozwojowych dziecka,
-jest jedną z wielu (a nie jedyną) formą
aktywności,
-czas spędzania przed telewizorem jest
ograniczony,
-jest okazją do spędzenia czasu z dzieckiem
i do rozmowy po obejrzeniu programu.
Coraz częściej zdarza się dziś, że ekran
telewizora zostaje zastąpiony ekranem komputera. Atrakcyjne dla dzieci stają
się gry komputerowe, aplikacje na tabletach i telefonach komórkowych, a komputer
staje się nowym sposobem spędzania wolnego czasu. J. Izdebska twierdzi, że
programy multimedialne mogą być wartościowe pod względem poznawczym,
edukacyjnym, społecznym, ale niektóre mogą budzić niepokój wychowawczy, zwłaszcza,
gdy obraz dominuje nad słowem, a wzajemne porozumiewanie się ogranicza się do klawiatury. Wraz z rozwojem mass mediów
zmienia się świat dziecka i obraz jego dzieciństwa.
Na podstawie badań M. Kielar -
Turska stwierdza, że gry komputerowe mają wiele zalet, ponieważ ułatwiają przyswajanie i przetwarzanie
informacji zgodnie z zasadą: bawiąc - uczyć, usprawniają umiejętność
rozwiązywania problemów, kształtowania umiejętności podejmowania decyzji,
sprzyjają rozwojowi procesów poznawczych (spostrzeganie, uwaga), wzmacniają
poczucie własnej wartości, przynoszą pozytywne przeżycie związane z wygraną.
Zagrożenia ze strony gier komputerowych
to: ograniczanie kontaktów społecznych, zachęcanie do pozostawania jedynie
w kontakcie z maszyną, do uczestniczenia w aktach przemocy, prezentowanie
zachowań aspołecznych, odrywanie dziecka od świata rzeczywistego i
pozostawianie go w świecie iluzji, doprowadzanie do występowania negatywnych
skutków organicznych (senność, zmęczenie znużenie, bóle głowy).
Jak uważa M. Kielar - Turska media są
nieodłącznym elementem świata ludzi XXI wieku, dlatego dzieci powinny poznawać
i uczyć się żyć w świecie informacyjnym. Właściwie pokierowane przez dorosłych dziecko
będzie mogło w przyszłości korzystać z niego w sposób bardziej sensowny.
